Kafa Dergisi Abu Dabi Emiri Tüm Koleksiyonu Müzeyle Birlikte Satın Almak İstedi

BU DABİ EMİRİ TÜM KOLEKSİYONU MÜZEYLE BİRLİKTE SATIN ALMAK İSTEDİ

KAFA 51 Nilay Örnek "abu dabi emiri tüm koleksiyonu müzeyle birlikte satın almak istedi Askeri objeler koleksiyoneri Nejat Çuhadaroğlu'na göre barışı sağlamak için savaşlarla dolu tarihimizi bilmek şart Etkileyici koleksiyonu ve dioramalarıyla kurduğu müze de bunun için bir başlangıç. uJı .-ivi.uylu, bir iş adamı. Ekonomi okumuş. Anlaşılan tarihe hep meraklı. Belki de yüksek mimar bir babayla güzel sanatlar mezunu, sanatçı bir -.icüüu olmasından, ba*ka tür bir yeteneği var. 6 yaşından beri maket, çok uzun yıllardır da diorama yapıyor. Diorama, "gerçek veya kurgu ;• . ...r : üoyutiu olarak hiföyelenmesi" demek... Çuhadaroğlu'rıaıjöre barışı sağlamak için araş tarihini iyi bilmek şart; 20 yıldır da "askeri obje" • -v:: ; Lobinin büyüklüğünden, konsantrasyonununyuksefctiğinden, maddi imkân da bulabilmesinden olsa gerek, koleksiyon çok daha fazla yıldır ; .: ı» .-»»i - -j:bi. Çok fazla, çok özel, tekil, farklı ve ilginç askeri objesi var. Hem askeri obje koleksiyonu, hem de onları tamamlayan dioramalarrnı , ı::n> i.-n ı>ert kendi kurduğu Hisart Müzesi'nde sergiliyor. İslanbul Çağlayan'daki müzenin yeri ilk önce garip geliyor ama 5 kata yayılmış müzenin _^^^ :ı-.i---kılpr. içindekilerin bırbmyle ilişkilendiritij şekli vedsğrenttenler insancetkitiyor. Röportaja gitmeden Nejat Bey'in biraz "üst perde" konu^abiJer . . biri olduğunu söyleyenler oldu. Ancak müzeyi gezince etkilendiğimi ve övünse de övünmekte hakkı olduğunu düşündüm. 0* Anlamaktan görmek gerekiyor amaünce bu röportajı okumak da çok iyi bir başlangıç olabilir. Başka bir koleksiyonunuz var mı? Ve niye bir müze kurdunuz7 Yok. Ama zaten bu 100 kişiye bedel bir koleksiyon; eşi benzeri de yok. Teşhir, tanzim, sergileme metodu olarak da müze dünyada ilk ve tek. Burada sadece objeler sergilenmiyor, hikâyeler de anlatılıyor. İnsanların ne yaptığımı anlamaları için müze kurmak zorundaydım. 1000 senelik tarihin aynı çatı altında sergileniyor olması bile bir ayrıcalık. Ağırlıklı olarak Osmanlı dönemi ml? Tarihteki önemli savaşları içeren bir müze. İçinde illa Türkler, Osmanlılar olsun diye uğraşmıyorum. Hatta Romalı gladyatörlerle, Vikinglilerle, Kore, Vietnam, Körfez Savaşı'yla ilgili de dioramalarım da var ama yersizlikten sergileyemiyorum; depoda bekliyorlar.

Gerçekten o maketleri siz ml yapıyorsunuz?

Biraz gerçeküstü bir durum gibi görünüyor... Bir film yapımcısı düşünün; hem sanat, hem görüntü yönetmeni, hem kostüm tasarımcısı, hem senaryo yazarı... Aynı zamanda oyuncuları seçiyor, özel efektlerden sorumlu... Kimsenin yapamadığı dioramaları her konu ve her ölçekte yapabiliyorum. Dünyada çok zengin koleksiyoner iş adamları var. Ama dünyada hiçbir koleksiyoner yok ki hem koleksiyon yapsın hem müzesi olsun hem de bu müzedeki eserlerin bir kısmını kendi yapsın.

Kimi askeri obje koleksiyoneri sadece kılıç topluyor, kimi madalya, kimi kıyafet... Ben her yerden, hepsini topluyorum. Nereden buldunuz bu objeleri? Dünyanın her yerinden, her tatilden, her iş gezisinden... Ben taş toprak bile toplarım; dioramalarımda kullanmak için. Osmanlı dönemine ait objeleri en çok Bulgaristan'dan topladım. Yunanistan, Macaristan, Romanya, Polonya da bunun için turladığım ülkeler arasında... Türkiye ise bu konuda yeterince verimli değij. Osmanlı'dan kalan silahlar hurda, kıyafetler bez parçası muamelesi görmüş. Koleksiyonda kac parça vardır7 On binlerce». Büyümeye de devam ediyor, özellikle de Osmanlı padişahlanyla ilgili koleksiyonum... Yavuz Sultan Selim, Abdülaziz, II. Abdülhamid ve Abdülmecidln kılıçları, aksesuarları, silahları var. Kanuni'nin de var, Pargalı'nın kılıç ve miğferi de müzede... Selçuklu silah ve objeleri de çok Önemli. Müze girişinde gördüğünüz fil zırhının dünyada eşi benzeri yok. Fil zırhı çok etkileyici. Gerçekten de Anadolu'da fil savaşta kullanılmış mı? Çok muhtemel; daha yazı çizi kanıt yok, minyatürlerde de yok. Osmanlı sefere giderken her türlü binek hayvanını kullanıyor. Filleri savaşta kullananlar Hintliler. Anadolu'da ilk fil macerası ise 1402 Ankara Savaşı'nda... Timur, Yıldırım Beyazıt'ı yeniyor ve Anadolu'yu İşga! ediyor. Ben de bu zırhın Timur döneminden kaldığını düşünüyorum.Timur'un ordusunun ardından Osmanlı'nın envanterine geçmiş, Kayıboyu damgası almış bir zırh olduğunu düşünüyorum. Erhan Afyoncu'ya gideceğim bunu tartışacağız.

Sizin 'Mona Lisa nız ne?

Çok var... Seçim yapamam. Kanuni Sultan Süleyman'ın Yatağan kılıcı, fil kafa zırhı, üzerinde çift başlı kartal, ok ve yaylı Selçuklu armaları olan Selçuklu kılıçları.

Ne kadar harcamışsınızdır bu koleksiyon İçin?

On milyonlarca dolar. Piyasa değerini sorarsanız bilmiyorum kaç yüz milyon dolar... 1.5 sene önce Abu Dabi Emiri'nin adamı geldi. Koleksiyonun methini duymuşlar. Müzeyi görünce de, komple müzeyi satın almak istediler. Ama satmadım. Sizden sonra ne olacak bu müze? Kızlarınız İlgili mi? İki kızım da şu anda savaş tarihine çok meraklı değiller. Müze Türkiye'ye kalacak bir miras. Bir vakıf haline getireceğim. Hatta "savaş tarihi araştırma enstitüsü" kurmayı düşünüyorum. Burada uzmanlar yetişsin. Türkiye'de Osmanlı ya da Türk kılıçlarıyla ilgili kitap bulamıyorsunuz. Avrupa'da sadece madalyalar, düğmeler ya da kemer tokaları için bile kitap çıkıyor. Savaş, insanın malını, canını sömüren bir olgu ve bizim coğrafyada çok sık oluyor! Maalesef dünya tarihinin yüzde 80,90'ı savaş tarihi! Anlı şanlı tarihimizle övünüp, kendi tarihini bilmeyen bir milletiz. Müzeyle tarihi öğrenme ihtiyacını tetiklediğimîzi düşünüyorum ancak müzenin yeri kötü; başka bir mekân istiyorum. ^ I ^ B *1*1 İlli M B ^ f 111 M / f||i|#ı#ı f ıjı / f 9 M iflf iıljı îJ ıjı | f jL j ı f ğ ğ I $ f yaptığımı anlamaları için müze kurmak zorundaydım. . ' ;T bile bira rıcalık yok. Osmanlı sefere giderken her türlü binek hayvanını kullanıyor. Filleri savaşta kullananlar Hintliler. Anadolu'da flfllriiKbOİarflkOsimnMdftncml ml? ilkfil macerası ise 1402 Ankara Savaşı'nda...Timur, Tarihteki önemli savaşları içeren bir müze. İçinde illa Yıldırım Beyazıt'ı yeniyor ve Anadolu'yu İşgal ediyor. Türkler, Osmanlılar olsun diye uğraşmıyorum. Hatta Ben de bu z,rhınTimur döneminden kaldığını Romal' gladyatörlerle, Vikinglilerle, Kore, Vietnam, Körfez düşünüyorum.Timur'un ordusunun ardından savaşı'yla ilgili de dioramalarım da var ama yersizlikten Osmanlı'nın envanterine geçmiş, Kayıboyu damgası sergileyemiyorum; depoda bekliyorlar. a|m,ş bir z|rh 0|duğunu düşünüyorum. Erhan Afyoncu'ya Gerçekten o maketleri siz ml yapıyorsunuz? gideceğim bunu tartışacağız. Blr« g«r«kli;Wİ bir durum gibi ofrttnüyor,, s^in M^Li^n.^.? Bir film yapımcısı duşunun; hem sanat, hem goruntu r Çok var... Seçim yapamam. Kanuni Sultan Süleyman ın . yönetmeni, hem kostüm tasarımcısı, hem senaryo Z . . ... . . a -i i - i Yatağan kılıcı, fil kafa zırhı, üzerinde çift başlı kartal, ok ve yazarı... Aynı zamanda oyuncuları seçiyor, özel . ® . .. _ . ,, * , efektlerden sorumlu... Kimsenin yapamadığı dioramaları yayl' Sel«uklu armalarl olan Sel=uklu klllf'»"• ^her konu ve her ölçekte yapabiliyorum. Dünyada çok Ne kadar harcamışsınızdır bu koleksiyon İçin? 1 zengin koleksiyoner iş adamları var. Ama dünyada On milyonlarca dolar. Piyasa değerini sorarsanız hiçbir koleksiyoner yok ki hem koleksiyon yapsın hem bilmiyorum kaç yüz milyon dolar... 1.5 sene önce müzesi olsun hem de bu müzedeki eserlerin bir kısmını Abu Dabi Emiri'nin adamı geldi. Koleksiyonun methini kendi yapsın. Kimi askeri obje koleksiyoneri sadece kılıç duymuşlar. Müzeyi görünce de, komple müzeyi satın topluyor, kimi madalya, kimi kıyafet... Ben her yerden, almak istediler. Ama satmadım. ^ hepsini topluyorum. Sizden sonra ne olacak bu müze? Kızlarınız İlgili mi? V xV " ' — Nereden buldunuz bu ob|elerl? İki kızım da şu anda savaş tarihine çok meraklı değiller. i "5*^6- Dünyanın her yerinden, her tatilden, her iş gezisinden... Müze Türkiye'ye kalacak bir miras. Bir vakıf haline Ben taş toprak bile toplarım; dioramalarımda getireceğim. Hatta "savaş tarihi araştırma enstitüsü" * 3 kullanmak Osmanlı dönemine ait objeleri en çok kurmayı düşünüyorum. Burada uzmanlar yetişsin. W&M JK* JîJ Bu,9aristan'dan topladım. Yunanistan, Macaristan, Türkiye'de Osmanlı ya da Türk kılıçlarıyla ilgili kitap ¦¦ |mlW] w JMifc AjB' Romanya, Polonya da bunun için turladığım ülkeler bulamıyorsunuz. Avrupa'da sadece madalyalar, düğmeler • W arasında... Türkiye ise bu konuda yeterince verimli deği|. ya da kemer toka|arı içjn bi,e kjtap çlk(yor Savaş jnsan|n mjğm Osmanlı dan kalan silahlar hurda, kıyafetler bez parçası malını, canını sömüren bir olgu ve bizim coğrafyada muamelesi görmüş. çok sık oluyor! Maalesefdünya tarihinin yüzde 80,90'ı E»9 «VBKoleksiyonda kaç parça vardır? savaş tarihi! Anlı şanlı tarihimizle övünüp, kendi tarihini On binlerce». Büyümeye de devam ediyor, özellikle bilmeyen bir milletiz. Müzeyle tarihi öğrenme ihtiyacını BmI de Osmanlı padişahlanyla ilgili koleksiyonum... Yavuz tetiklediğimîzi düşünüyorum ancak müzenin yeri kötü; Sultan Selim, Abdülaziz, II. Abdülhamid ve Abdülmecidln başka bir mekân istiyorum.